قارچکش کاربندازیم
Carbendazim
قارچکش کاربندازیم : قارچکش مؤثر برای کنترل بیماری های قارچی گیاهی
کاربندازیم یک قارچکش سیستمیک است که به طور گسترده در کشاورزی برای کنترل بیماری های گیاهی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ترکیب از دسته ای از قارچ کش ها است که به ویژه در مبارزه با بیماری های قارچی در انواع مختلف گیاهان مؤثر است.
تاریخچه
کاربندازیم اولین بار در دهه ۱۹۶۰ میلادی توسعه یافت و به عنوان یکی از قارچ کش های مؤثر در کنترل بیماری های قارچی گیاهان معرفی شد. این ترکیب به سرعت در صنعت کشاورزی به عنوان یک قارچ کش مهم شناخته شد و در دهه های بعدی استفاده از آن گسترش یافت.
نام علمی و نام های تجاری کاربندازیم
-
نام علمی: Carbendazim
-
نام‌های تجاری:
-
Bavistin
-
Systhane
-
MBC (Methyl benzimidazole carbamate)
-
Topsin-M
این نام‌های تجاری به‌طور گسترده در بازار جهانی برای معرفی محصولاتی که حاوی کاربندازیم هستند، استفاده می‌شوند.
-
فرمول و ساختار شیمیایی
فرمول شیمیایی کاربندازیم به‌صورت C9H9N3O2 است و ساختار شیمیایی آن شامل یک حلقه بنزیمی دازول به‌عنوان ساختار اصلی است که به وسیله گروه متوکسی (OCH3) و گروه کربامات (NHCOO) اصلاح شده است. این ساختار شیمیایی به کاربندازیم ویژگی های خاصی برای اثرگذاری در مقابله با قارچ ها می دهد.
روش تولید
کاربندازیم معمولاً از طریق فرآیند سنتز شیمیایی از ترکیبات بنزیمیدازول و ترکیبات کربامات تولید می شود. این فرایند شامل واکنش هایی است که منجر به اتصال گروه های مختلف به حلقه بنزیمی دازول می‌شود تا ترکیب نهایی حاصل شود.
اثرات کاربندازیم بر قارچ ها و بیماری های گیاهی
کاربندازیم برای کنترل بسیاری از بیماری های قارچی گیاهی مؤثر است. این قارچ کش معمولاً بر روی بیماری های ناشی از قارچ های اسکارموس و آسپرژیلوس مؤثر است.
قارچکش کاربندازیم بر چه بیماریهای گیاهی موثر است؟
Pythium spp (بیماری های ریشه ای در گیاهان)
توضیح: این قارچ ها معمولاً در شرایط مرطوب و خاک های غرقاب شده رشد می‌کنند. بیماری های ناشی از پیتیوم معمولاً باعث پوسیدگی ریشه، بیماری های طوقه و پژمردگی در گیاهان می شوند.
-
پوسیدگی ریشه در گوجه فرنگی (Pythium root rot): این بیماری باعث پوسیدگی ریشه و پژمردگی در گیاهان گوجه فرنگی می‌شود.
-
پوسیدگی ریشه در لوبیا (Pythium root rot in beans): این بیماری در گیاهان لوبیا باعث پوسیدگی ریشه و ضعف گیاه می‌شود.
-
بیماری پژمردگی گیاهان زراعی (Pythium damping-off): بیماری ای که در شرایط مرطوب باعث مرگ گیاهان جوان و کاهش عملکرد محصول می‌شود.
اثر کاربندازیم: کاربندازیم با مهار رشد و تقسیم سلولی قارچ های پیتیوم از گسترش آن ها جلوگیری می کند و به ویژه در شرایط آبی و مرطوب که این قارچ‌ها فعال تر هستند، مؤثر است.
مقدار مصرف: ۲۰-۳۰ گرم کاربندازیم در هر ۱۰ لیتر آب.
روش مصرف: محلول حاصل را به صورت آبیاری به ریشه گیاهان آلوده استفاده کنید. این درمان را در آغاز فصل رشد یا در زمان بروز علائم بیماری انجام دهید.
Fusarium spp (بیماری های پوسیدگی ریشه و ساقه)
توضیح: فوزاریوم یکی از قارچ های معروف است که به ویژه در ریشه و ساقه گیاهان باعث پوسیدگی و بیماری های قارچی می شود. این قارچ معمولاً باعث پژمردگی گیاهان و زردی برگ ها شده و به سرعت در گیاهان گندم، برنج و ذرت انتشار می یابد. این قارچ در خرما ایجاد بیماری بسیار خطرناکی به نام “بایود” می کند.
-
بیماری پژمردگی فوزاریومی در گوجه فرنگی (Fusarium wilt in tomatoes): باعث پژمردگی و زرد شدن برگ‌ها در گیاهان گوجه فرنگی می شود.
-
بیماری فوزاریومی در گندم (Fusarium head blight in wheat): این بیماری باعث تغییر رنگ خوشه ها و کاهش عملکرد در گندم می شود.
-
بیماری پوسیدگی ساقه در ذرت (Fusarium stalk rot in corn): این بیماری در ذرت باعث پوسیدگی ساقه و کاهش تولید می‌شود.
اثر کاربندازیم: کاربندازیم می‌تواند با ممانعت از فعالیت میکروتوبول های سلولی، رشد فوزاریوم را مهار کند و از انتشار آن در گیاه جلوگیری کند.
مقدار مصرف: ۲۰-۳۰ گرم کاربندازیم در هر ۱۰ لیتر آب.
روش مصرف: این قارچ کش را برای آبیاری گیاهان آلوده یا استفاده به صورت محلول پاشی به گیاهان اسپری کنید. مصرف کاربندازیم معمولاً پس از مشاهده علائم بیماری و در زمان های بارندگی یا رطوبت بالا توصیه می شود.
Botrytis cinerea (بیماری قارچی خاکستری)
توضیح: بوتریتیس به عنوان قارچ خاکستری معروف است و بر روی انواع مختلف گیاهان، به ویژه در محیط های مرطوب، باعث پوسیدگی میوه ها، گل ها و برگ ها می شود. این قارچ در گیاهان باغی نظیر انگور، توت فرنگی و گل ها تأثیر منفی می‌گذارد.
-
بیماری قارچی خاکستری در توت فرنگی (Gray mold in strawberries): باعث پوسیدگی میوه ها و گل ها در توت فرنگی می شود.
-
بیماری پوسیدگی میوه در انگور (Botrytis bunch rot in grapes): بیماری ای است که باعث خراب شدن خوشه های انگور و کاهش کیفیت محصول می شود.
-
بیماری بوتریتیس در گل ها (Botrytis blight in flowers): این بیماری در گیاهان گلدار مانند گل های زینتی و گل رز موجب خرابی گل ها می شود.
اثر کاربندازیم: کاربندازیم به عنوان یک قارچ کش مؤثر بر روی این قارچ عمل کرده و از گسترش آن بر روی میوه ها و گل ها جلوگیری می‌کند.
مقدار مصرف: ۱۵-۲۰ گرم کاربندازیم در هر ۱۰ لیتر آب.
روش مصرف: محلول حاصل را به‌صورت اسپری روی برگ ها و میوه ها استفاده کنید. برای گیاهانی مثل انگور و توت فرنگی، پس از مشاهده علائم بیماری و در زمان های رطوبت بالا، از این درمان استفاده کنید.
Sclerotinia spp (بیماری قارچی پوسیدگی سفید)
توضیح: اسکلروتینیا عامل بیماری پوسیدگی سفید است که در گیاهانی مانند کلم، لوبیا، سویا، و گل های زینتی بروز می‌کند. این قارچ ها باعث پوسیدگی ساقه ها و گل ها شده و در نهایت می توانند به مرگ گیاه منجر شوند.
-
پوسیدگی سفید در سویا (White mold in soybeans): این بیماری باعث پوسیدگی ساقه ها و گیاهان می شود.
-
بیماری پوسیدگی سفید در کلم (Sclerotinia rot in cabbage): این بیماری باعث پوسیدگی بخش های طوقه و ریشه در کلم می شود.
-
پوسیدگی سفید در نخود (White mold in chickpeas): در نخود این بیماری باعث خراب شدن دانه ها و پوسیدگی می شود.
اثر کاربندازیم: کاربندازیم با جلوگیری از رشد این قارچ ها در گیاهان، به ویژه در قسمت های طوقه و ساقه، به کنترل بیماری کمک می کند.
مقدار مصرف: ۲۰-۳۰ گرم کاربندازیم در هر ۱۰ لیتر آب.
روش مصرف: محلول را به صورت اسپری روی گیاهان آلوده به ویژه در قسمت های ساقه و طوقه گیاهان مانند سویا و کلم استفاده کنید. برای درمان بیماری در مزارع با شرایط رطوبتی بالا، این درمان را به طور منظم در فواصل زمانی کوتاه تکرار کنید.
Phytophthora spp (بیماری های ریشه روی)
توضیح: این قارچ ها باعث ایجاد بیماری های ریشه روی و پوسیدگی ریشه می شوند و به طور خاص در شرایط رطوبتی بالا در گیاهانی مانند گوجه فرنگی، سیب زمینی و گل های زینتی اثر می گذارند.
-
بیماری فیتوفترایی پوسیدگی ریشه در سیب‌زمینی (Phytophthora root rot in potatoes): این بیماری باعث پوسیدگی ریشه ها و کاهش عملکرد در سیب زمینی می شود.
-
بیماری فیتوفترایی در گوجه‌فرنگی (Phytophthora blight in tomatoes): باعث خرابی گیاه و میوه ها در گوجه فرنگی می شود.
-
بیماری پژمردگی در درختان خرما (Phytophthora wilt in date palms): این بیماری به ویژه در خرما باعث پژمردگی و خشک شدن برگ ها و ساقه ها می‌شود.
اثر کاربندازیم: کاربندازیم می تواند رشد فیتوفترا را مهار کرده و از تخریب ریشه ها و طوقه گیاه جلوگیری نماید.
مقدار مصرف: ۲۵-۳۰ گرم کاربندازیم در هر ۱۰ لیتر آب
روش مصرف: محلول حاصل را به صورت آبیاری ریشه یا اسپری روی ساقه و برگ های گیاهان آلوده استفاده کنید. در صورتی که بیماری در ابتدا یا مراحل اولیه رشد گیاه شروع شده باشد، از این درمان استفاده کنید.
Alternaria spp (آلتارناریا)
توضیح: آلتارناریا یکی از قارچ های مولد بیماری هایی نظیر لکه برگ و پوسیدگی میوه است. این قارچ به ویژه در گیاهانی مانند گندم، ذرت، گوجه فرنگی، سیب زمینی و دیگر گیاهان زراعی و باغی مشکلات زیادی ایجاد می‌کند.
-
بیماری لکه برگی آلتارناریا در گندم (Alternaria leaf spot in wheat): این بیماری باعث ایجاد لکه های قهوه ای روی برگ ها و کاهش عملکرد در گندم می شود.
-
لکه برگی آلتارناریا در سیب زمینی (Alternaria leaf spot in potatoes): باعث ایجاد لکه های سیاه و خشک شدن برگ ها در سیب زمینی می شود.
-
بیماری آنتراکنوز در گوجه فرنگی (Alternaria fruit rot in tomatoes): این بیماری باعث ایجاد لکه های قهوه ای بر روی میوه های گوجه فرنگی می شود.
اثر کاربندازیم: کاربندازیم از رشد این قارچ ها جلوگیری کرده و در کنترل لکه برگ ها و پوسیدگی میوه ها مؤثر است.
مقدار مصرف: ۱۵-۲۰ گرم کاربندازیم در هر ۱۰ لیتر آب.
روش مصرف: محلول را به صورت اسپری روی برگ ها و میوه ها استفاده کنید. بهترین زمان برای مصرف در ابتدای دوره بیماری یا در مراحل اولیه گسترش بیماری است.
Colletotrichum spp (کولاتریشوم)
توضیح: این قارچ عامل بیماری های آنتراکنوز است که به گیاهانی مانند هندوانه، طالبی، گوجه فرنگی و توت فرنگی آسیب می زند.
-
آنتراکنوز در هندوانه (Anthracnose in watermelons): این بیماری باعث ایجاد لکه های قهوه ای در پوست هندوانه و کاهش کیفیت محصول می شود.
-
آنتراکنوز در گوجه فرنگی (Anthracnose in tomatoes): این بیماری موجب ایجاد لکه های سیاه و نرم بر روی میوه ها می‌شود.
-
آنتراکنوز در توت فرنگی (Anthracnose in strawberries): باعث پوسیدگی میوه ها و کاهش کیفیت محصول توت فرنگی می شود.
اثر کاربندازیم: کاربندازیم به مهار این قارچ کمک کرده و از انتشار آنتراکنوز در گیاهان جلوگیری می کند.
مقدار مصرف: ۲۰-۲۵ گرم کاربندازیم در هر ۱۰ لیتر آب.
روش مصرف: محلول را به صورت اسپری روی گیاهان آلوده استفاده کنید. برای گیاهانی مانند هندوانه و گوجه فرنگی، این اسپری باید پس از مشاهده علائم بیماری به ویژه در شرایط مرطوب صورت گیرد.
Cladosporium spp (کلادوسپوریم)
توضیح: این قارچ ها باعث ایجاد لکه برگ در گیاهان می شوند و معمولاً در گیاهانی مانند گندم، جو و سایر محصولات زراعی خسارت می زنند.
-
لکه برگی کلادوسپوریم در گندم (Cladosporium leaf spot in wheat): این بیماری باعث ایجاد لکه های قهوه ای بر روی برگ های گندم می شود.
-
لکه برگی کلادوسپوریم در جو (Cladosporium leaf spot in barley): مشابه بیماری گندم، این بیماری باعث کاهش رشد گیاهان جو می شود.
-
بیماری لکه برگی کلادوسپوریم در گوجه فرنگی (Cladosporium leaf spot in tomatoes): این بیماری لکه های قهوه ای بر روی برگ ها ایجاد می‌کند و می تواند عملکرد گوجه فرنگی را کاهش دهد.
اثر کاربندازیم: کاربندازیم از رشد این قارچ ها جلوگیری کرده و به کاهش علائم بیماری های لکه برگ کمک می‌ن ماید.
مقدار مصرف: ۲۰ گرم کاربندازیم در هر ۱۰ لیتر آب.
روش مصرف: این قارچ کش را به صورت اسپری روی برگ ها و میوه های گیاهان زراعی مانند گندم و جو استفاده کنید. بهترین زمان برای مصرف در زمان های بارندگی یا رطوبت بالا است.
هشدار: مقدار و روش مصرف کاربندازیم که در این صفحه مطاله کردید بطور کلی پیشنهاد شده است. لازم است قبل از مصرف این سم قارچ کش از کارشناس خبره مشورت گرفته و دستورالعمل تولیدکننده کاربندازیم را به دقت رعایت کنید.
نکات مهم در استفاده از کاربندازیم
-
تکرار مصرف: برای اکثر بیماری ها، کاربندازیم باید در فواصل زمانی مشخص (مثلاً هر ۱۰-۱۴ روز) تکرار شود تا از گسترش بیماری جلوگیری شود.
-
زمان مصرف: مصرف کاربندازیم بهتر است در صبح یا بعد از ظهر که رطوبت زیاد است، انجام گیرد. مصرف در شرایط مرطوب یا بارانی بیشترین تأثیر را دارد.
-
توجه به هشدارها: همیشه قبل از استفاده از هر قارچ کش جدید، دستورالعمل های برچسب محصول را به دقت مطالعه کرده و از آن ها پیروی نمایید.
کاربندازیم به دلیل خاصیت سیستمیک خود، می‌تواند از طریق آبیاری و اسپری به گیاهان منتقل شود و اثرات طولانی مدتی در کنترل بیماری های قارچی داشته باشد.
روش تأثیرگذاری
کاربندازیم با جلوگیری از تولید میکروتوبول های سلولی در قارچ ها، رشد و تکثیر آن ها را مختل می‌کند. این تأثیر از طریق ممانعت از تقسیم سلولی در قارچ ها صورت می‌گیرد و باعث از بین رفتن ساختارهای سلولی قارچ و در نتیجه مرگ آن ها می‌شود. این قارچ کش به صورت سیستمیک عمل می‌کند، یعنی پس از استفاده بر روی گیاه، به بافت های گیاهی منتقل شده و اثر خود را بر روی قارچ های درون گیاه نشان می دهد.
مزایا و معایب
مزایا:
-
-
اثر سیستمیک: کاربندازیم می‌تواند به عمق بافت گیاهی نفوذ کند و به‌طور مؤثر به ویژه در کنترل بیماری های داخلی گیاه مؤثر باشد.
-
مؤثر در کنترل بیماری های قارچی متنوع: قارچکش کاربندازیم قادر است بیماری های مختلف قارچی را در گیاهان مختلف کنترل کند.
-
ایمنی نسبی: در مقایسه با بسیاری از قارچ کش های دیگر، کاربندازیم ایمنی نسبی دارد و معمولاً برای گیاهان مختلف مناسب است.
-
-
معایب:
-
ایجاد مقاومت در قارچ ها: استفاده مداوم از کاربندازیم می‌تواند منجر به ایجاد مقاومت در قارچ ها شود.
-
تأثیرات زیست محیطی: کاربندازیم به عنوان یک ماده شیمیایی ممکن است بر روی محیط زیست و موجودات غیرهدف نیز اثرات منفی داشته باشد.
-
محدودیت در برخی گیاهان: در برخی گیاهان حساس، کاربندازیم ممکن است به طور مستقیم یا غیرمستقیم باعث آسیب شود.
-
کاربندازیم برای کدام گیاهان مناسب است؟
کاربندازیم برای کنترل بیماری های قارچی در بسیاری از گیاهان زراعی و باغی مناسب است. برخی از این گیاهان عبارتند از:
-
گیاهان زراعی: گندم، جو، برنج، ذرت
-
گیاهان باغی: انگور، سیب، گلابی، توت فرنگی
-
گل‌ها و گیاهان زینتی: رز، بنفشه، لاله
کاربندازیم: آیا برای زنبورهای عسل و جانوران مفید دیگر خطرناک است؟
در حالی که این قارچ کش در مبارزه با عوامل بیماری زا موثر است، نگرانی هایی در مورد اثرات جانبی آن بر روی موجودات غیر هدف، به ویژه زنبورهای عسل و سایر جانوران مفید در اکوسیستم های کشاورزی، وجود دارد.
خرما ثروتی است که ریشه در خاک دارد و به خورشید لبخند می‌زند.
تاثیر کاربندازیم بر زنبورهای عسل
زنبورهای عسل نقش حیاتی در گرده‌افشانی محصولات کشاورزی دارند و سلامت آن ها برای حفظ تنوع زیستی و تولید غذا ضروری است. مطالعات و گزارش های مختلف نشان می دهند که کاربندازیم می تواند برای زنبورهای عسل مضر باشد:
سمیت مستقیم و غیرمستقیم
برخی منابع کاربندازیم را برای زنبور عسل سمی یا متوسط سمی طبقه بندی کرده‌اند. اگرچه ممکن است در غلظت های معمول باعث مرگ و میر حاد و گسترده نشود، اما اثرات زیرکشنده (sublethal) آن نگران‌کننده است.
اختلال در رشد و رفتار
تحقیقات نشان داده اند که قرار گرفتن لارو زنبور عسل در معرض دوزهای پایین کاربندازیم می‌تواند منجر به اثرات نوروتوکسیک (آسیب به سیستم عصبی)، اختلال در رشد و نمو، و کاهش مصرف گرده شود. کاهش مصرف گرده خود می‌تواند سیستم ایمنی زنبور را تضعیف کرده و آن را در برابر بیماری‌ها آسیب پذیرتر کند.
- توصیه های احتیاطی: به دلیل همین خطرات، اکیداً توصیه می‌شود که از سم پاشی با کاربندازیم در زمان گلدهی گیاهان و فعالیت زنبورهای عسل خودداری شود.
تاثیر کاربندازیم بر سایر جانوران مفید
کرم های خاکی
کرم های خاکی مهندسان اکوسیستم خاک محسوب می‌شوند و نقش مهمی در بهبود ساختمان و حاصلخیزی خاک دارند. در برخی منابع، کاربندازیم برای کرم های خاکی بسیار سمی گزارش شده است. بنابراین استفاده از این قارچ کش می‌تواند جمعیت این موجودات مفید را به شدت کاهش دهد.
موجودات آبزی
کاربندازیم برای ماهی ها و دیگر موجودات آبزی نیز بسیار سمی است. باید دقت بسیار زیادی صورت گیرد تا از ورود این سم به منابع آبی، نهرها و آب‌های سطحی جلوگیری شود.
سایر حشرات مفید و میکروارگانیسم ها
قارچکش ها می توانند به طور کلی بر جمعیت حشرات مفید و میکروارگانیسم های خاک که در تجزیه مواد آلی و چرخه عناصر غذایی نقش دارند، تأثیر منفی بگذارند. استفاده بی رویه از کاربندازیم می‌تواند این تعادل حساس را بر هم زند.
توصیه های مهم
در حالی که کاربندازیم ابزاری برای کنترل بیماریهای قارچی است، استفاده از آن باید با آگاهی کامل از خطرات بالقوه اش برای موجودات غیر هدف، به ویژه زنبورهای عسل، کرم های خاکی و موجودات آبزی، همراه باشد. رعایت نکات زیر برای بهره برداری صحیح از این قارچ کش، توصیه می شود:
- استفاده هدفمند و بر اساس نیاز: تنها در صورت تشخیص دقیق بیماری و ضرورت، از کاربندازیم استفاده شود.
- رعایت دقیق دوز توصیه شده: از مصرف بیش از حد سم خودداری گردد.
- عدم سم‌پاشی در زمان گلدهی: برای حفاظت از زنبورهای عسل و سایر گرده افشان ها.
- جلوگیری از آلودگی منابع آبی: اقدامات لازم برای جلوگیری از ورود سم به آب های سطحی و زیرزمینی انجام شود.
- توجه به مدیریت تلفیقی آفات (IPM): استفاده از روش های غیرشیمیایی و انتخاب سموم کم‌خطرتر در اولویت قرار گیرد.
- مطالعه دقیق برچسب سم: همواره اطلاعات و هشدارهای مندرج بر روی برچسب سموم ملاک عمل باشد.
حفاظت از جانوران مفید به معنای حفظ سلامت اکوسیستم کشاورزی و پایداری تولید در درازمدت است.
کاربندازیم یک قارچ کش سیستمیک با اثر مؤثر در کنترل بیماری های قارچی گیاهی است. این ترکیب به ویژه در مزارع و باغات به‌کار می رود تا از شیوع بیماری های قارچی جلوگیری کند. با این حال، باید توجه داشت که استفاده بیش از حد از آن می تواند به ایجاد مقاومت در قارچ ها و تأثیرات زیست محیطی منفی منجر شود. بنابراین، استفاده درست و متعادل از بهترین قارچ کش ها می‌تواند به کشاورزان کمک کند تا از مزایای آن بهره برداری کنند.
